Anoreksiya, özellikle genç bireyler arasında giderek daha fazla karşılaşılan ciddi bir yeme bozukluğudur. Kişinin zayıf olmasına rağmen kendini kilolu hissetmesiyle başlayan bu durum, zamanla sağlığı tehdit eden ciddi sonuçlara yol açabilir. Hem fiziksel hem de ruhsal açıdan yıkıcı etkiler oluşturabilen anoreksiya, genellikle erken fark edilmediğinde hayatı tehdit eden bir hastalık haline gelir. Peki anoreksiya tam olarak nedir? Belirtileri nasıl anlaşılır ve tedavi süreci nasıl işler? İşte detaylar...
Anoreksiya nedir?
Anoreksiya, tıbbi adıyla anoreksiya nervoza, bireyin zayıf olmasına rağmen kilo alma korkusuyla aşırı kilo kaybettiği ciddi bir yeme bozukluğudur. Kişi, ideal kilosunun çok altında olmasına rağmen kendini kilolu hisseder ve besin alımını ciddi şekilde kısıtlar.
Bu rahatsızlık genellikle ergenlik döneminde başlar ve kadınlarda daha sık görülür. Ancak erkeklerde de ortaya çıkabilir. Anoreksiya sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik bir hastalık olup, erken müdahale edilmediğinde hayati tehlike oluşturabilir.
Anoreksiya belirtileri nelerdir?
Anoreksiya belirtileri hem fiziksel hem de davranışsal olarak kendini gösterir. Kişide şu belirtiler sıkça görülür:
- Aşırı kilo kaybı
- Kalorili yiyeceklerden kaçınma
- Öğün atlama veya yemek yemeyi reddetme
- Sürekli diyet yapma ya da kalori hesaplama
- Vücut ağırlığına takıntılı olma
- Kendini şişman hissetme (gerçek dışı beden algısı)
- Yorgunluk, baş dönmesi, bayılma
- Saç dökülmesi, kuru cilt
- Adet düzensizlikleri ya da tamamen kesilmesi (kadınlarda)
- Soğuğa karşı hassasiyet
- Sosyal ortamlardan kaçınma
Bu belirtiler, bireyin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler ve zamanla kalp ritmi bozuklukları, düşük tansiyon, organ yetmezlikleri gibi ağır sağlık problemlerine neden olabilir.
Anoreksiya neden olur?
Anoreksiyanın tek bir nedeni yoktur. Genetik, çevresel ve psikolojik faktörler bu hastalığın gelişiminde etkili olabilir. Özgüven eksikliği, mükemmeliyetçilik, depresyon, toplumsal güzellik algısı gibi durumlar anoreksiyayı tetikleyebilir.
Ayrıca medya ve sosyal medyada zayıf bedenlerin idealize edilmesi, özellikle genç bireyler üzerinde baskı oluşturabilir ve anoreksiya riskini artırabilir.
Anoreksiya nasıl tedavi edilir?
Anoreksiya tedavisinde erken teşhis büyük önem taşır. Tedavi süreci genellikle çok yönlüdür:
- Beslenme desteği: Uzman kontrolünde sağlıklı kilo alımı hedeflenir.
- Psikolojik destek: Bireysel terapi, bilişsel davranışçı terapi ve aile terapileri yaygın olarak uygulanır.
- Tıbbi takip: Vücuttaki hasarların izlenmesi ve gerekli tedavilerin yapılması gerekir.
- Tedavi süreci uzun ve sabır gerektiren bir süreçtir. Anoreksiya hastalarının çoğu, doğru destekle iyileşebilir.
