Kültür, sanat ve edebiyat dünyasını buluşturan Babıali Sohbetleri, Fatih’teki Davutpaşa Medresesi’nde kaldığı yerden devam ediyor.
Fatih Belediyesi ile Edebiyat Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği’nin (ESKADER) iş birliğiyle düzenlenen etkinlik, perşembe günü yapılan ilk buluşmayla yeni sezonuna adım attı.
Konuk Dr. Mustafa Yılmaz’dan Kadim Türkistan Yolculuğu
Programın ilk konuğu, uzun yıllar Türkistan coğrafyasında çalışmalar yapan ve doktora tezini burada tamamlayan Dr. Mustafa Yılmaz oldu.
“Kavramlarla Kadim Türkistan’dan Türk Dünyasına Bir Yolculuk” başlıklı konuşmasında Yılmaz; Türkistan’ın tarihsel sınırlarını, medeniyet mirasını ve kavramların önemini anlattı.
Türkistan’ın Tarihî ve Kültürel Katmanları
Dr. Yılmaz, Türkistan kavramının Farslar tarafından ortaya atıldığını ve Müslüman Araplar aracılığıyla yayıldığını belirterek şu bilgileri paylaştı:
En geniş anlamıyla Horasan’dan başlayıp Afganistan Pamir Dağları’ndan Çin’in Huang bölgesine, Mançurya’nın batısından Güney Sibirya’ya ve batıda Ural Dağları ile Volga Nehri’ne kadar uzanan geniş bir coğrafyayı kapsıyor.
Hun, Göktürk, Uygur, Kırgız, Karahanlı, Gazneli, Harzemşah, Timurlular ve hanlıklar gibi pek çok devlet bu topraklarda tarih sahnesine çıktı.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bağımsızlığını kazanan Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Azerbaycan ile Rusya Federasyonu’ndaki Tataristan ve Altay gibi özerk cumhuriyetler bu mirası sürdürüyor.
Destanlardan Yazıtlara Uzanan Zengin Miras
Yılmaz, Türklerin İskitler/Sakalar döneminden bugüne uzanan köklü tarihine de dikkat çekti. Alper Tunga ve Şu Destanı, Altın Elbiseli Adam, Orhun Yazıtları ve Yenisey kitabelerinin Türk kimliğinin temel taşları olduğuna değindi.
Ötüken’in ilk kutsal başkent, Orhun Vadisi’nin ise ilk edebî ve siyasal metinlerin merkezi olduğunu hatırlattı.
Türk-İslam Tarihinin Kilit Bölgeleri
Konuşmasında Horasan, Maveraünnehir, Fergana, Talas ve Timurlular dönemine de ayrıntılı biçimde yer veren Yılmaz, Türklerin İslamiyet’le buluşmasında bu bölgelerin oynadığı kritik role vurgu yaptı.
Samanoğulları ve Karahanlılar’dan Timurlulara, hanlıklardan Sovyetler dönemine uzanan tarihsel süreçte Türkistan’ın her daim kültürel ve stratejik merkez olarak öne çıktığını ifade etti.
