Yemeğe bismillah ile başlanır. Peki yemekten sonra hangi dualar okunur? Sofra duasının okunuşu ve anlamı nasıldır? İşte yemekten sonra okunacak dua..
Resûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz yemekten sonra şöyle dua ederdi.
PEYGAMBER EFENDİMİZ'İN YEMEK DUALARI
Ebû Ümame -radıyallahu anh-'den mervîdir ki: Rasûl-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz yemekten sonra şöylece dua etmişlerdir:
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ غَيْرَ مَكْفِىٍّ وَلَا مُوَدَّعٍ وَلَا مُسْتَغْنًى عَنْهُ رَبَّنَا
"Ya Rabb! Sana, pek çok ve riya gibi şeylerden uzak ve yümn ü bereketi bulunan, nezd-i ulûhiyyetinde makbul olup merdûd olmayacak derece-i kemal-i ihlas üzere ve hiç bir sûrette kafi görmiyeceğimiz ve daima yapmaya devam edeceğimiz ve hiç bir surette bırakmıyacağımız ve kendisinden hiç bir vakit istiğna göstermiyeceğimiz bir hamd ile sana hamdederiz. Sen bizim Rabbimizsin; yani nîmetin her türlüsü ile bizi besleyen, yaşatansın." (Buharî, Et'ime, 54)
Yine Ebû Ümame -radıyallahu anh-'den rivayet olunduğuna göre Nebiyy-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz bir yemekten sonra şöyle dua etmişlerdir:
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبَّنَا غَيْرَ مَكْفِيٍّ وَلَا مُوَدَّعٍ وَلَا مُسْتَغْنًى رَبَّنَا
"Sana hamd ederiz ey Rabbimiz! Nîmetinden müstağnî değiliz. Her daim senin in'am ve it'amına; yani bize nîmet verip yedirmene muhtacız. Bu taam da veda taamımız olmayıp daha çok hayırlı ömürler ihsan ile, nankörlük edilmeyen, daima şükür edilen nîmet ver ey Rabbimiz, yani sana daima şükredeceğiz." (Buharî, Et'ime, 54)
Bir defasında da şöyle demişlerdir:
لَكَ الْحَمْدُ رَبَّنَا غَيْرَ مَكْفِيٍّ وَلَا مُوَدَّعٍ وَلَا مُسْتَغْنًى رَبَّنَا
"Ya Rabb! Sana hamd ederiz. Bu hamdimiz senin ihsan etmiş olduğun nîmetlerine mukabil olamaz, ve senin azamet-i ulûhiyyetin ve rubûbiyyetin hakkını îfaya asla kafi değildir. Sana gerektiği gibi hamdedemediğimiz için aczimizi arzederiz. Ey Rabbimiz! Zîra nimetlerini saymak mümkün değildir."
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى كَفَانَا وَأَرْوَانَا غَيْرَ مَكْفِيٍّ وَلَا مَكْفُورٍ
"Allah Teala Hazretlerine hamdederiz. Bize kifayet edecek derecede yemek ve sair nimetlerini ihsan buyurdu. Yedirdi ve kanasıya içirdi. Allah Teala Hazretleri'nin azamet ve ulûhiyyetinin hakkını tamamiyle îfa edebilmek kabil değildir. Ve Allah Teala Hazretleri'nin sayılmayacak kadar çok nimetleri hiç bir sûretle inkar edilemez." (Buharî, Et'ime, 54)
Nebiyy-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz yine buyurmuşlardır ki: "Allah Teala Sizden herhangi birinize yemek yedirdiği zaman:
اَللّٰهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِيهِ وَاَطْعِمْنَا خَيْرًا مِنْهُ
"Ey Rabbimiz! Bunu bize mübarek ve bereketli kıl ve bize bundan hayırlısını yedir" desin.
SÜT İÇTİKTEN SONRA OKUNACAK DUA
Birine süt içirdiğinde de:
اَللّٰهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِيهِ وَزِدْنَا مِنْه
"Ey Rabbimiz! Bize bunu mübarek ve bereketli kıl ve bundan bize ziyadece ver" desin. Sütten başka hiç bir şey hem yemek, hem içecek yerine geçmez. (Tirmizî, Deavat, 54/3455) Yine Rasûl-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz buyurmuşlardır ki:
YEMEKTEN SONRA OKUNACAK DUA
"Bir yemek yediğin ve bir içecek içtiğin zaman:
بِسْمِ اللّٰهِ وَبِاللّٰهِ الَّذِى لَا يَضُرُّ مَعَ اسْمِهِ شَيْءٌ فِى الْاَرْضِ وَلَا فِى السَّمَاءِ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ
«Allah'ın ismiyle ve Allah ile. O ki, ism-i Celal'i sayesinde ne yerde, ne de gökte hiç bir şey zarar veremez. Ya Hayy, ya Kayyûm!» dersen, o yediğin yahud içtiğinden sana hiç bir hastalık gelmez. İçinde zehir bile olsa." (Ali el-Müttakî, XV, 249/40799)
SOFRA DUASI
Nebiyy-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz yemekten sonra şöyle de dua ederlerdi:
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُ وَمَنَّ عَلَيْنَا فَهَدَانَا وَاَطْعَمَنَا وَسَقَانَا وَكُلَّ بَلَاءٍ حَسَنٍ اَبْلَانَا. اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ غَيْرَ مُوَدَّعٍ رَبِّى وَلَا مُكَافِيءٍ وَلَا مَنْكُورٍ وَلَا مُسْتَغْنًى عَنْهُ. اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى اَطْعَمَنَا مِنَ الطَّعَامِ وَسَقَانَا مِنَ الشَّرَابِ وَكَسَانَا مِنَ الْعُرَى وَهَدَانَا مِنَ الضَّلَالِ وَبَصَّرَنَا مِنَ الْعَمَى وَفَضَّلَنَا عَلَى كَثِيرٍ مِنْ خَلْقِهِ تَفْضِيلاً أَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
"Daima yediren ve kendisine hiç yedirilmeyen, bize ihsanda bulunan bizi doğru yola ulaştırıp da doyuran ve suya kandıran ve hep güzel vesîlelerle imtihan eden Allah'a hamdederiz. Ya Rabb sana hamdediyoruz. Bu hamdimizi kafi görmüyoruz, îfa edilmiş saymıyoruz ve nankörlük etmiyoruz, nîmetlerinin hiç birinden müstağnî değiliz. Bize yemekten yediren, sudan içiren, çıplak iken giydiren, dalalette iken hidayete erdiren, görmezken gösteren ve bizi yarattıklarının pek çoğuna üstün kılan Allah'a hamd ederiz, çünkü hamd alemlerin Rabbi Allah'a mahsustur.» (Hakim, I, 731/2003)
YEMEK DUASI UZUN
Şu dua da yemekden sonra yapılan me'sûr dualardandır.
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى اَطْعَمَنَا وَسَقَانَا وَجَعَلَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ. اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاحْفَظْ صَاحِبَ الطَّعَامِ وَاْلٰاكِلِينَ وَلِمَنْ سَعَى فِيهِ وَلِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ. اَللّٰهُمَّ نَوِّرْ قُلُوبَنَا بِاَنْوَارِ مَحَبَّتِكَ وَذِكْرِكَ يَا ذَا الْجَلَالِ وَالْاِكْرَامِ. اَللّٰهُمَّ اَحْيِنَا حَيَاةً طَيِّبَةً بِالصِّحَّةِ وَالسَّلَامَةِ وَالْعَافِيَةِ فِي الدِّينِ وَالدُّنْيَا وَاْلٰاخِرَةِ اِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ. اَللّٰهُمَّ اِنَّا نَسْأَلُكَ تَمَامَ النِّعْمَةِ وَدَوَامَ الْعَافِيَةِ وَحُسْنَ الْخَاتِمَةِ. اَللّٰهُمَّ زِدْ وَلَا تَنْقُصْ بِحُرْمَةِ النَّبِيِّ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَبِحُرْمَةِ الْفَاتِحَةِ
"Bizi yediren, içiren ve müslümanlardan kılan Allah'a hamdolsun.
Allah'ım! Yemek sahibini, yiyenleri, sofraya emeği geçenleri, bütün mü'min erkek ve kadınları mağfiret et ve onlara rahmet eyle!
Allah'ım! Kalblerimizi muhabbetinin ve zikrinin nurlarıyla nurlandır, ey celal ve ikram sahibi Allah'ım!
Allah'ım! Din husûsunda, dünyada ve ahirette sıhhat, selamet ve afiyet üzere güzel bir hayat yaşamayı lutfeyle! Şüphesiz Sen her şeye kadirsin.
Allah'ım! Sen'den nîmetin tamamını (İslam üzere ölüp cennete girmeyi), afiyetin devamını ve hüsn-i hatime ile (güzel bir hal üzere) vefat etmeyi isteriz.
Allah'ım! Nebiyy-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- ve Fatiha-i Şerîfe hürmetine nîmetlerini artır, noksanlaştırma!"
SU İÇTİKTEN SONRA YAPILACAK DUA
Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- su içtikleri zaman:
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى سَقَانَا عَذْبًا فُرَاتًا بِرَحْمَتِهِ وَلَمْ يَجْعَلْهُ مِلْحًا اُجَاجًا بِذُنُوبِنَا
"Bize rahmetiyle tatlı soğuk su içiren ve günahlarımız sebebiyle onu içilmez tuzlu su yapmayan Allah'a hamdederiz." (Suyutî, el-Camiu's-Sağir, no: 6728)
Kaynak: Mahmud Sami Ramazanoğlu, Dualar ve Zikirler, Erkam Yayınları
