0

– Ahi­ret­te he­sa­ba çe­kil­me­den ev­vel, (dün­ya­da) ken­di­ni­zi he­sa­ba çe­ki­niz.

(Tirmizi, Kıyame 25)

* * *

– Akıllı kimse, nefsini muhasebe eden ve ölümden sonrası için çalışandır. Aciz de, nefsini hevasının peşine takan ve Allah'tan (hayırlı) beklentide bulunan kimsedir.

(Kütübü Sitte, Mev'izeler, 5358. hadis)

* * *

Dün­ya­da ken­di­ni he­sa­ba çek­mek, ki­şi­nin yap­tı­ğı her dav­ra­nı­şı, söy­le­di­ği her sö­zü, dü­şün­dü­ğü her şe­yi; ni­çin yap­tı­ğı­nı, doğ­ru mu eğ­ri mi et­ti­ği­ni sor­gu­la­ma­sı­dır. Bu­na ne­fis mu­ha­se­be­si de de­nir.

Ne­fis mu­ha­se­be­si, in­sa­nı ha­ta­lar­dan, yan­lış adım ve ka­rar­lar­dan alı­koy­du­ğu gi­bi; uy­gun­suz ve olum­suz ne­ti­ce ve­ren ey­lem­le­ri dü­zelt­me, ha­yır­lı ha­le ge­tir­me şan­sı da ve­rir...

Kı­sa­ca­sı in­san, ne­fis mu­ha­se­be­siy­le, ahi­ret­te ma­ruz ka­la­bi­le­ce­ği bir ce­za­yı ve aza­bı, dün­ya­da dü­zel­tip or­ta­dan kal­dı­ra­bi­lir. Mah­şer mey­da­nın­da he­sa­ba çe­kil­me­si­ni ge­rek­ti­re­cek suç­la­rı­nı aff kap­sa­mı­na al­dı­ra­bi­lir. Bu, in­san­la­rın piş­man­lık ya­sa­sın­dan ya­rar­lan­ma­sı gi­bi­dir.

Ne­fis mu­ha­se­be­si, her gün ve­ya haf­ta­da bir ve­ya ay­da bir, ya­hut se­ne­de bir, in­sa­nın bir kö­şe­ye çe­ki­lip, ya­pıp et­tik­le­ri­ni tek tek in­ce­le­yip doğ­ru ve yan­lış­la­rı­nı be­lir­le­me­si de­mek de­ğil­dir. Ne­fis mu­ha­se­be­si­ni böy­le yap­mak müm­kün ol­sa da, en doğ­ru mu­ha­se­be şek­li, her dav­ra­nı­şı, her sö­zü, her ey­le­mi, sı­ca­ğı sı­ca­ğı­na de­ğer­len­dir­mek­tir. An­lık mu­ha­se­be yap­mak­tır.

Dün­ya­da ken­di­ni bu şe­kil­de an­lık mu­ha­se­be­ye ta­bi tu­tan­la­rı, Al­lah ahi­ret­te ye­ni­den he­sa­ba çek­mi­ye­cek­tir. Ya­hut ki­şi­nin ken­di­ni dün­ya­da he­sa­ba çek­me­si ora­nın­da he­sap ver­me­si, ken­di­si­ne ko­lay­laş­tı­rı­la­cak­tır.

Ku­lun ahi­ret­te, Al­lah hak­la­rın­dan ilk he­sa­ba çe­ki­le­ce­ği iba­det­ler ve amel­ler, na­maz­la­rı ola­cak­tır. Bu se­bep­le, na­maz ko­nu­sun­da müs­lü­man­lar, ola­bil­di­ğin­ce ti­tiz ol­ma­lı­dır­lar. Na­ma­zın he­sa­bı­nı, ön­ce ken­di­le­ri ken­di­le­ri­ne ver­me­li­dir­ler. Ka­za borç­la­rı var­sa, in­ce bir he­sap­la tüm borç­la­rı­nı öde­me­ye ça­lış­ma­lı­dır­lar.

Ahi­ret­te kul hak­la­rı ko­nu­sun­da ilk he­sa­ba çe­ki­le­cek suç­lar ise, kan da­va­la­rı­dır, ci­na­yet dos­ya­la­rı­dır.

Yer­yü­zün­de is­ter ta­sar­lan­mış ci­na­yet ol­sun, is­ter te­rö­rizm ol­sun, is­ter sa­vaş ol­sun; akan her dam­la kan, ahirette, o ka­nı akı­tan­lar­dan, o ka­nın akı­tıl­ma­sı­nı plan­la­yan­lar­dan, kan akı­tıl­ma­sı­na yar­dım ve ya­taklık eden­ler­den, te­ti­ği çe­ken­ler­den ön­ce­lik­le so­ru­la­cak­tır. İlk ön­ce bu kan da­va­la­rı­nın dos­ya­la­rı açılıp za­lim­ler­le maz­lum­la­rın he­sap­laş­ma­sı ya­pı­la­cak­tır.