Dolar (USD)
34.75
Euro (EUR)
36.75
Gram Altın
2942.13
BIST 100
10081
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE

Avrupa'nın kurtuluşu Türkiye'ye bağlı

Rusya'nın stratejik olarak intihar ettiğini ifade eden Prof. Dr. Mehmet Özkan, "Krizde her anlamda kaybeden taraf Rusya. Fakat Avrupa'nın da Rusya'ya enerji bağımlılığından kurtulması için Türkiye bir fırsat. Enerji hatları Türkiye'den geçerse hem güvenlik hem de ekonomik anlamda Türkiye'nin kazanımı olacaktır" dedi.
Avrupa'nın kurtuluşu Türkiye'ye bağlı
20 Mart 2022 07:00:00
Rusya'nın stratejik olarak intihar ettiğini ifade eden Prof. Dr. Mehmet Özkan, "Krizde her anlamda kaybeden taraf Rusya. Fakat Avrupa'nın da Rusya'ya enerji bağımlılığından kurtulması için Türkiye bir fırsat. Enerji hatları Türkiye'den geçerse hem güvenlik hem de ekonomik anlamda Türkiye'nin kazanımı olacaktır" dedi.

SÖYLEŞİ: ÖZLEM DOĞAN

Rusya Ukrayna arasında süren savaş her iki ülkeyi de derinden sarsmaya devam ediyor. Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımlarıyla Rusya zorlu bir sürece girdi. Fakat Avrupa’nın da enerji bağımlılığı da göz ardı dilemeyecek bir nokta. Hem Rusya hem de Ukrayna ile ilişkileri olan Türkiye ise barış çağrısını yineliyor. Çözümün şu an görünen tek adresi olan Türkiye’nin Ukrayna-Rusya krizine karşı yürüttüğü politikayı, Avrupa’nın Rusya ile arasındaki enerji sorununu ve bölgedeki krizin ülkelere olası etkilerini Milli Savunma Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özkan’la konuştuk.

IMG_4537_24ffd2f7b8e7b93f1dabfac6275ec877.jpg

RUSYA’NIN STRATEJİK İNTİHARI

Tüm dünyanın yakından izlediği Rusya-Ukrayna krizi sürüyor. Son tabloyu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Ukrayna işgali Rusya’nın stratejik intiharıdır çünkü çok iyi hesaplayamadığı bir hamle yaptı. Savaş ne kadar uzun sürerse Rusya için hem askeri hem ekonomik hem de kendi iç politikası açısından ne kadar sürdürülebileceği tartışma konusu. Rusya’nın evdeki hesabı çarşıya uymadı.

Rusya Batı’dan sert bir tepki beklememenin rahatlığı ile hareket etti diyebilir miyiz?

Rusya Batı’nın bu kadar sert tepki vereceğini tahmin etmiyordu. Şu an bu savaşta tek rakibi kendisi. Bu savaştan çıkış yolunu da kendisi belirleyecek. Savaş uzadıkça bir bataklığa doğru gidiyor. Belki de Ukrayna Rusya’nın ikinci Afganistan’ı olabilir. Bunun da iç politikasına yansıması olacaktır. Batı Putin’siz Rusya isterken Putin de Zelensky’siz Ukrayna istiyor.

TÜRKİYE’NİN TAVRI NET

Bu süreçte Türkiye’nin her iki ülkeye karşı duruşunu nasıl yorumluyorsunuz?

Hem Rusya hem de Ukrayna ile konuşabilen nadir ülkelerden biri olan Türkiye iki tarafa da savaşı durdurma çağrısı yapıyor. Kırım’ın ilhakıyla birlikte Rusya’nın işgalini de yanlış bulduğunu söylüyor. Rusya’nın istediğini alan imajı zarar gördü. Rusya’nın çıkış yolu maliyetsiz görünmüyor, burada her şekilde kaybeden Rusya olacaktır.

Batı’nın verdiği tüm desteğe rağmen Ukrayna’nın NATO’ya girme şansı sona erdi mi?

Kültürel anlamda Rus coğrafyasına ait olan Ukrayna’nın kendisi ekonomik ve siyasi olarak Batılılaşmak istiyor. Zelensky yüksek oy oranıyla görev başına geldi. Bir ülkenin bir başka ülkeyle arazisi sorunu varsa NATO o ülkeyi bünyesine almıyor. Ukrayna NATO’ya dahil olsa NATO Kırım üzerinden Rusya ile doğrudan savaş halinde olur. Bu yüzden NATO Ukrayna’ya şartları taşımadığı için dahil edemeyeceğini ifade etti. Ruslar kendi geleceklerini, siyasal rejimlerini garanti altına almak için Ukrayna’ya müdahale etti.

TÜRKİYE KABUL ETMEZSE OLMAZ

Rusya’nın Ukrayna işgali Karadeniz’de dengeleri nasıl etkiler?

Ukrayna ilhakından dolayı Rusya’nın Karadeniz’de hakimiyeti artmış durumda. Odessa bölgesinde de Rusya hakimiyeti olursa Karadeniz’de dengeler değişir. Orada NATO’nun olması Türkiye’nin lehine olur. Çünkü NATO’da kararlar konsensüsle alınır. Türkiye’nin kabul etmediği bir karar alınamaz.

Avrupa’nın enerjide Rusya’ya bağımlı olması aleyhine gelişti. Bu noktada Türkiye ne şekilde öne çıkıyor?

Avrupa son 30 yıldır ‘Rusya’yı sisteme nasıl entegre ederiz’ sorunu yaşıyor. Çoğu Avrupa ülkesi Rusya’dan gaz alarak Rusya’yı sisteme entegre ettiklerini düşünüyordu. Oysa bu durumun Rusya’nın lehine olduğu ortaya çıktı. Rusya ile enerji bağımlılığını azaltmak istiyorlarsa burada kilit ülke Türkiye. Batı ya Türkiye ile çalışacak ya da Rusya’ya bağımlılığını devam ettirecek. Diplomatik girişimlerden de anlaşacağı üzere Türkiye Avrupa ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor.

ENERJİ İÇİN FIRSAT TÜRKİYE

Türkiye ile Avrupa enerji konusunda ortak bir yol nasıl alabilir?

Eğer Türkiye üzerinden Batı’ya enerji hatları aktarılırsa bu Türkiye’nin güvenlik garantisi olacaktır. Ayrıca biz de enerji anlamında yurtdışına bağımlı olduğumuz için enerji hatları Türkiye’den geçerse daha ekonomik enerji satın almamız söz konusu olacak. Hem geçişten para kazanacağız hem de daha ucuz enerji alabileceğiz. Avrupa ya ABD’den büyük maliyetlerle kaya gazı alacak ya Rusya’dan gelecek siyasal anlamda maliyetli enerjiye devam edecek ya da güney bölgesinde Türkiye üzerinden gelecek olan hatla daha ekonomik, siyasal anlamda da daha az maliyetli enerjiye yönelecek. Bu da önümüzdeki süreçte belli olacak.

Türkiye’nin Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de bulduğu gazın bu anlamda büyük bir getirisi olabilir mi?

Yeterli miktarda gaz varsa oradaki yatırımları hızlandırabilir. Daha fazla rezerv satış için de imkân olabilir. Herhangi bir krizde Rusya’nın bizim için de enerji yaptırımı uygulaması söz konusu olduğu için Türkiye hem Karadeniz’de hem de Akdeniz’de bulduğu rezervleri ivedi bir biçimde hayata geçirmek isteyecektir.

KRİZ, SURİYE’DE ÇÖZÜM ŞANSI

Rusya şu an Ukrayna ile meşgul durumda. Bu açıdan bakacak olursak Suriye ve Libya’daki Rusya etkisi nasıl etkilenir?

Ukrayna’daki savaş uzun sürerse Libya ve Suriye’ye yansımalarını net bir şekilde görürüz. Çünkü bu bölgelerde Rusya etkisi azalır. Özellikle Suriye’deki kriz Rusya’ya etki etmese de bizim için güvenlik ve mülteci anlamında sorun üretiyor. Bu yüzden mevcut durumu fırsat olarak görmek gerekir. Zira Rusya kendi bölgesindeki sorunlarıyla uğraşırken Arap baharıyla birlikte kangren hale gelmiş Suriye sorununun çözümü doğrultusunda bir imkân sağlanabilir. Suriye’de sürdürülebilir istikrarın olması herkesin lehine olacaktır. Çünkü Suriye her an sorun oluşturabilecek bir alan.

SAVUNMADA ÜST LİGE ÇIKIYORUZ

Bölgede yaşanan krizlerde Türkiye’nin savunma sanayindeki başarısı da gözlerden kaçmıyor. Türkiye’nin savunmada yükselen bir markaya sahip olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Son yıllarda bölgede yaşanan savaşlarla birlikte Türkiye’nin savunma sanayisinin de ciddi bir reklamı oldu. Özellikle Azerbaycan’ın haklı zaferi Türkiye’ye olan ilgiyi artırdı. Türkiye savunma sanayi endüstrisinde ana aktör olarak ligde üst sıralara çıkıyor. Gelişen teknolojiyle beraber on yıl sonra savunma sanayimizle ilgili başka şeyleri konuşacağız.

En son gelişmelerden haberdar olmak için whatsapp kanalımızı takip edin