0
Hz. Enes'den:
– Kıyamet günde en çok pişmanlık duyacak, kendi kendine hayıflanacak olanlar şu 2 kimselerdir:
Birisi, dünyada ilim öğrenmeye fırsatı olduğu halde bu fırsatı değerlendirme teşebbüsü olmayan (cahiller).
Diğeri de, ilim öğrettiği adamlar, öğrendikleri o ilimden fayda gördükleri halde, kendisi öğrettiği ilimden hiçbir fayda görmeyen (yani ilmini amele dönüştürmeyen) (alimler).
(İbn-i Asakir; Ramuzu'l-Ehadis)
* * *
Ahirette insanlar içinde en çok pişmanlık duyacak, eline geçen altın fırsatı değerlendiremediklerine yanacak 2 sınıf insana işaret vardır bu hadiste.
Birinci sınıf pişmanlar, cahillerdir. Cahillerin pişmanlığı, dünyada ilim öğrenmeye fırsatı ve imkanı olduğu halde, bu fırsatı değerlendirmediklerinden; ilim öğrenme, kendini bilgilendirme, aklını aydınlatma, fikrini geliştirme noktasında hiçbir gayretleri olmadığından dolayıdır.
İkinci sınıf pişmanlar ise, alim olanlardır.
Alimlerin pişmanlığı, kendileri başkalarına, öğretmenlik yaptıkları halde, öğrencileri öğrendikleri o bilgilerden fayda görmelerine rağmen, o öğretmen ve alimlerin, kendi ilimlerinden hiçbir fayda elde edememeleridir. Sahip oldukları ilmin o alimlere bir kemalat ve olgunluk verememesidir.
