Asitane Vakfı tarafından hazırlanan “Saklı Kalanlar” sergisi, Kahramanmaraş Afşin’de yıllar sonra bir tesadüf sonucu gün yüzüne çıkan 40 kitabın korunma ve yeniden yaşatılma sürecini gözler önüne seriyor.
Asitane Vakfı Başkanı Hasibe Turan; “ Sergi, konservasyon sürecine, uygulanan tekniklere ve özellikle kâğıdın restorasyondaki kullanımına dair tüm aşamaları yakından incelemeniz için sizleri bekliyoruz”
Asitane Vakfı Başkanı kıymetli ablamız Hasibe Nurhayat Turan’la yollarımız ilk olarak Bahçelievler Belediyesi Kültür Müdürlüğü Hanımlar Masası’nda kesişti. 1993 yılında dönemin Belediye Başkanı olan Muzaffer Doğan’nın bizi işe almasıyla Av. Rabia Ünlü Demir, Nimet Usta, Kadriye Koca gibi kıymetli arkadaşlarımızla birlikte belediye bünyesinde pek çok çalışmalar yapmak nasip oldu.
Hasibe Turan o zamanlar da yüksek enerjisi, her alanda oluşturduğu projelerle ortaya güzel işler koymadaki mahirliğiyle öncülük yaparken, performansıyla bizleri adeta arkasından sürükler, pek çok çalışmayı büyük bir şevk ve heyecanla yapardık. Yaklaşık 30 yılı aşkın bir dostlukta gördüm ki kendisi çalışkanlığı, azmi, ortaya koymaya çalıştığı özgün çalışmaları ile gençlere, bizlere örnek oldu yol gösterdi.
AFŞİN’DEN İSTANBUL’A İBRETLİK YOLCULUĞUN HİKÂYESİ
En son kendisi gibi çok değerli dostlarımızın da içinde bulunduğu arkadaş toplantısında Saklı Kalanlar Sergisi’nde yer alan kitapların ibretlik hikâyesini bizimle paylaşmıştı. Saklı Kalanlar Sergisi 26 Nisan günü Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Çok Amaçlı Solonda sanatseverlerle buluştu. Sergide, 40 yazma eserin, Afşin’den İstanbul’a gelmesinin ibretlik yolculuğunun hikâyesi an an anlatılırken, Afşin’de bulunan Yedi Uyurlar Mağarası’na da ayrılmış özel bir bölüm de yer alıyor.
SERGİDE 40 EL YAZMASI VE MATBU ESER YER ALIYOR
lışılagelmişin dışında oluşmuş olan sergide, yer alan ve asırlar öncesine ait büyük bir özenle yazılmış olan eserleri gördüğümüzde büyük bir heyecan duyduk. Sergide, 2020 yılında Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinde yıkılan bir kerpiç evin duvarı içinde bir bohçada gizlenmiş, korunmuş 40 el yazması ve matbu eser yer alıyor.
KERPİÇ SIVALI DUVARI ARASINA GİZLENEN KİTAPLAR
İstiklal Madalyalı Mehmet İmamoğlu'na ait evinin kerpiç sıvalı duvarı arasına gizlenen kitaplar arasında mantık, fıkıh, siyer, sure tefsirleri, ibadet rehberleri, dini hikâyeler, tecvit, Arapça dil bilgilerini içeren, Osmanlıca yazılmış İncil gibi nahiv kitaplar ve bir askerin not defteri bulunuyor. Pek çok konuda asırlar önce yazılıp korunmuş eserler ahşap evin yıkımından sonra özenle muhafaza edilerek Afşin Belediyesi’nin himayesinde Asitane Konservasyon Restorasyon Merkezi’ne getiriliyor.
ESERLER, 3 YILDA ÖZENLİ VE TİTİZ ÇALIŞMAYLA ONARILDI
Kıymetli eserler, İstanbul Asitane Konservasyon Restorasyon Merkezi’nde 3 yıl süren özenli ve titiz çalışmalarla onarılıyor. Sonrasında Afşin’de müzede sergilenmek üzere iade ediliyor. 6 Şubat 2023 tarihinde kadim şehirlerimizde büyük bir yıkımla meydana gelen ve ülkemizi yasa boğan depremle bu kıymetli eserler tekrar göçük altında kalıyor. İbretlik bir şekilde adeta küllerinden yeniden doğan Zümrütü Anka kuşları gibi binlerce insanımızın ölümüne yol açan, bu büyük yıkımın içinden bu güzide eserler, konservasyon kurallarına uygun olarak paketlenmiş olarak tekrar yıkıntılar içinden çıkarılıyor ve hiçbir zarara uğramadıkları görülüyor.
BU ESERLER, TÜRKİYE'NİN BİR TARİHİ
Asitane Vakfı Başkanı Hasibe Nurhayat Turan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 3 senedir bu kitapların konservasyonuyla ilgilendiklerini belirterek, "Bu eserleri kamuoyuyla paylaşmak istedik. Çünkü bu eserler, Türkiye'nin bir tarihi. O dönem toplumunun medreselerinde okutulan kitapların ne kadar geniş bir yelpazeye sahip olduğunu gösteriyor" diye açıklamada bulunuyor. Her bir kitaba büyük bir özen göstererek restorasyonunu yapan Asitane Vakfı’nın aynı zamanda bu sergiyle Türkiye’de ilk defa konservasyonda el yapımı kâğıdın kullanıldığı gözlemleniyor.
6 ŞUBAT'TA DEPREMDE ENKAZ ALTINDA KALDILAR
Hasibe Nurhayat Turan Anadolu Ajansına verdiği röportajda: "Sergideki kitaplarımızda kendi kağıdımızı kullanıyoruz. O yüzden de bu sergi, Türkiye'de ilk defa konservasyonda el yapımı kâğıdın kullanıldığı bir sergi. O yüzden taşıdığı misyon ve vizyon çok çok önemli. Kitapların konservasyon çalışmalarını bitirdiğimizde Afşin'e teslim etmiştik. Ama 6 Şubat'ta depremde enkaz altında kaldılar. Sonra eserleri enkazdan tekrar çıkardık. Fakat kitaplar, konservasyon kurallarına uygun paketleme yaptığımızdan dolayı enkaz altında herhangi bir zarar almadan ortaya çıkmış oldu" diyerek kitapların ibret dolu yolculuğundan bahsediyor.
Serginin ana sponsoru Turkcell diğer sponsorlar: AKRM, Varaka Kağıt, Afşin Belediyesi, Vakıf Katılım, Ziraat Katılım AKM. Çok Amaçlı Salonda açılmış olan sergi: “Saklı Kalan Kitaplar”, “Yedi Uyurlar”, “Kitapların Konservasyon Süreci” ve “Deprem ve Kültürel Miras” gibi özgün ve heyecan verici bir halde hazırlanmış bölümlerden oluşuyor. Gerçekleştirilen sergi, kitapların keşfi, geçirdikleri konservasyon süreçleri, halk kültüründeki bağları ve deprem sonrası koruma stratejileri olarak ana başlıklar halinde kurgulandığı gözlemleniyor.
ESERLERİN KONSERVASYON SÜRECİNİ GÖZLEMLEYECEKSİNİZ
Bir dönemin yasaklarından ibretlik bir yolculukla günümüze kadar gelen bu kırk güzide eser aynı zamanda bir direncin, sabrın, özverinin, kendine ait bir hikâyenin en somut örnekliğini gösteriyor. Alışılagelmiş bir şekilde düzenlenmiş olan Saklı Kalanlar Sergisi’nde; geçmişten günümüze anlamlı kültürel mirasımızı yarınlara taşımayı amaçlarken, kerpiç duvarlar arasına saklanmış 40 değerli el yazması kitabın serencamını, bu eserlerin konservasyon sürecini, onarım tekniklerini, İstanbul Kâğıdın bir el yazma eserin konservasyon ve restorasyon çalışmasında kullanımını, kağıtların üretim aşamalarını gözlemleyeceksiniz.
TÜM EMEĞİ GEÇENLERİ GÖNÜLDEN KUTLUYORUM
Açılışında Emine Erdoğan Hanımefendinin bulunduğu ve Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan’ının da ziyaret ettiği Saklı Kalanlar Sergisi mutlaka görülmeli diye düşünüyorum.
Bu ibretlik yolculuğa tanık olmak için 9 Mayıs’a kadar mutlaka AKM Çok Amaçlı Salonu ziyaret etmelisiniz dostlar. Başta Küratörleri Asitane Başkanı Hasibe Nurhayat Turan’ı, Şûle Alabacak’ı, Ayşe Şeref’i, tüm emeği geçenleri, destek olanları gönülden kutluyorum.