ABD Yenildi ama Afganistan Kazandı mı?

ABD’nin Afganistan’ı terk etmesi, bir tercihten ziyade bir zorunluluktu. Daha açık ifade etmek gerekirse: ABD son 20 yılda ‘’ilkel bir grup’’ olarak tanımladığı Taliban’a karşı savaşı kaybetti. Her ne kadar ABD’de, kaybetmeyi hazmedemeyen hırslı bir kesim savaşmaya devam etmek istediyse de, bir 20 yıl daha savaşın zafer getireceğinin bir garantisi yoktu.

ABD, Afganistan’da sadece askeri açıdan değil, birçok açıdan yenilmiştir. Daha bundan yaklaşık 10 yıl önce Afganistan’da ekonomist olarak çalışan bir Amerikalı: ‘’ABD askerilerinin işlediği tecavüz ve zulüm nedeniyle Afgan halkı, Taliban yönetimini arar oldu’’ demişti.

Afganistan’da bulunan işgalci güçlerin işlediği vahşete şahit olan askerlerin bir kısmının intihar ettiğini, bir kısmının da psikolojik tedavi gördüklerini bizzat ABD medya kaynaklarında okumuştuk. Keza ABD işgalinden sonra, Afganistan’da uyuşturucu ticaretinin arttığı bir sır değildir.

Birçok rapor, ABD’nin Afganistan’da işlediği suçlar, Taliban yönetiminden aşağı olmadığını ortaya koymuştur. Bugün sadece Taliban’ın geçmişte işlediği vahşetten bahsedenler, ABD askerlerinin de vahşet işlediğini bilmeleri gerekir. Taliban’ın Kabil’de iktidarı devir alması, Joe Biden’ın Washington’da iktidarı devir almasından daha kolay olması oldukça düşündürücü değil midir?

ABD, Afganistan’da hem ahlaki, hem askeri, hem siyasi, hem de ekonomik olarak yenilmiştir. Ahlaki olarak yenilmiştir: Çünkü işlediği zulüm nedeniyle sadece Afgan halkının değil, vicdan sahibi ABD’li vatandaşlarının bile nefretini kazanmıştır.

Askeri olarak yenilmiştir: Çünkü Afganistan’ı işgal etmesinin, hukuki, ahlaki bir temeli yoktu. Haklı nedenlere dayanmayan bir savaşta askerlerinizi cephede kazanması için ne ile motive edeceksiniz? ABD askerleri para kazanmak için Afganistan’a gitmişlerdi. Para kazanmak için savaşan askerler ölümü göze alabilirler mi? Elbette alamazdı ve alamadığı için de yenilgiyi tatmıştır.

Siyasi olarak yenilmiştir: Çünkü ABD’nin Afganistan’ı işgal etmesinin temelinde iki strateji vardı. Birincisi, Taliban’ı bitirmek ve kukla bir rejim kurup Afganistan’a yerleşmekti. Taliban’ı bitirme şöyle dursun, eskisinden daha güçlü bir şekilde kısa bir sürede ülke kontrolünü ele geçirdiğini gördük. İkinci stratejisi, Doğuda Rusya’yı, Batı’da Çin’i çevrelemekti. Bu stratejiyi gören Rusya ve Çin Taliban’ı örtülü bir şekilde desteklediler ve nihayet ABD’yi bu siyasetten de vazgeçirdiler.

Ekonomik olarak yenilmiştir: Bizzat Başkan Joe Biden’ın canlı yayında ‘’ Afganistan’a trilyonlarca dolar harcadığını’’ itiraf etti. ABD, amacına ulaşamadan Afganistan’a verdiği milyarlarca dolar değerinde silahları bırakıp kaçtı adeta.

Sonuç

ABD’nin hukuk tanımaz kibirli tavrı Rusya ve Çin’i birbirine yaklaştırmış ve ortak politikalar geliştirmelerine katkı sağlamıştır. Bu çerçevede bölge ülkeleriyle işbirliği arayışları kapsamında Taliban’la da görüşmüşlerdi. ABD’nin Afganistan’da yenilgisinin perde arkasında bu iki devletin desteği etkili olmuştur.

Afganistan, tarihin farklı dönemlerinde farklı güçler tarafından işgal edilmiştir. Ancak Afgan halkı, hiçbir zaman işgali kabul etmemiş, bağımsız bir ruha sahip, onurlu bir halk olduğunu bütün dünyaya göstermiştir.

Şimdi sıra, akıllı bir halk olduğunu tüm dünyaya göstermektir. Bunun için önce ülke topraklarını korumak, sonra halkına merhametle yaklaşmak ve refah seviyesini yükseltmektir. ABD yenildi ama Afganistan’ın kazanıp kazanmayacağı bunların başarılmasına bağlıdır.