0
Türkiye-Rusya ilişkilerinde ilginç ve yeni anlamlar yüklenecek bir döneme giriliyor. İlk önce Türkiye'de ve Rusya'da yaşanan baş döndüren trafiğe dikkat çekmek istiyorum. Türkiye tarafında, ABD Başkan Yardımcısı Biden, son ziyaretinde Rusya'ya mesaj göndererek, başına buyruk politikalarından ötürü uyarıda bulundu. Kırım'a girişi yasaklanan Kırımlıoğlu'nun Rusya'ya karşı ılımlı sözleri var. Rusya tarafında Suriye Dışişleri Bakanı Muallim mevkidaşı Lavrov ve Putin'le görüştü. Aynı zamanda Enerji Bakanı Taner Yıldız Rusya'da. Demek oluyor ki Putin'in ziyareti sınırları belli. Suriye, Kırım, Enerji konuları. Buraya kadarını Uluslararası İlişkilerle ilgilenenlerin 3-4 yıldır bildiği konular. Peki Biden'in restini nereye koyacağız ? İşte onu jeo-stratejik ve para, yani finans temelli analiz etmemiz gerekecek.Kırım'a girişi yasaklanan Kırımlıoğlu, Erdoğan'ın kesin masaya getireceği bir konu. Putin ise Kırımlıoğlu'nu pazarlık konusu olarak kullanacaktır.
Putin'in gündeminde hiç şüphesiz Suriye konusu görüşmelerin ana gündemini oluşturacak. En azından Erdoğan'ın ajandasındaki ilk konu Suriye. Burada dikkat çeken bir ayrıntı söz konusu. Esed diktatörünü askeri, siyasi ve ekonomik olarak destekleyen Rusya, sanki hiç görüşmüyorlarmış gibi Suriye Dışişleri Bakanı'nı Moskova'da ağırladı.(Öncesin de Suriyeli Muhalifleri Moskova'da kabul etti.) Suriye rejimini desteklediğini bir kez daha açıkladı. Ambargo ve IŞİD yüzünden Petrol fiyatlarının düşmesiyle en çok zararı (200 Milyar $ ) Rusya görürken, ABD'nin yakın müttefiki tok satıcı Suudlar ve Körfez, servetlerini hızla artırdı. Rusya, ABD ve AB'nin uyguladığı ambargoyla petrol fiyatları, Coca-Cola fiyatının altına düşmesinden ötürü, çıkış yolunu önce Çin ve İran'la aşmaya çalışsa da yetersiz/güvensiz partnerler olduğunu çok iyi biliyor. Bu yüzden Türkiye'yi kaybetmemek hatta yakın markajda bulunmak isteyecektir. Lakin Biden, son ziyaretinde Rusya'ya,''Boşuna uğraşma, Türkiye benim müttefikim'' mesajını yolladı. Ancak Kırım'ı ve Ukrayna'yı koruyamayan NATO ve ABD, AB'ye karşı mahçup ve ciddi prestij kaybı yaşıyor. Tıpkı Rusya gibi ABD'de Türkiye ile ilişkileri germek istemiyor.
Rusya, Suriye'den değil Esed'ten Vazgeçiyor
Türkiye ile Rusya, çok yönlü ve girift bir ilişki ağına sahip. 100 Milyar $'lık ticaret hedefi uzak olsa da, hali hazırdaki 40 milyar $'lık ticaretin artırılması mümkün görünüyor. Türk-Rus ilişkilerinde tek problem Esed. Türkiye'de, Suriye sorunu İç siyaseti ve dış politikayı yeterince meşgul etmekte. Bir an önce Suriye sorunun çözülmesinden yana. Rusya ise Esed'a meraklı değil. Ancak Ruslar Suriye'deki menfaatlerini güvence altına almak istiyor. Rusya, ambargo ve IŞİD yüzünden ekonomik açıdan kan kaybediyor. Rusya, Suriye politikasında değişikliğine gidecek. Çünkü, Türkiye'nin Suriye politikasında ilk hedef Esed diktatörünün gitmesi. Putin, Esed'e karşı Batı'ya kafa tutan Erdoğan'ı ikna etmek ve Türk-Rus ilişkilerini daha da geliştirmek isteyecektir. Rusların bir süredir, Suriyeli Muhalif gruplarla ortak bir yol bulmak için görüşüyor. Suriye'deki iktidar boşluğunun doğması, Rusya'nın politikasında değişikliği itti. Suriye Dışişleri Bakanı Muaallim'le yapılan görüşmenin ardında yapılan "destek'' açıklaması, aslında Suriye Politikasında şahıs temelli değil menfaatlere göre şekilleneceğinin sinyalleriydi.
Türkiye, Uluslararası Ticareti Ruslardan Öğren(di)iyor.
Bir kere şunu net ortaya koyalım. Türkiye, uluslararası ticareti Ruslar'dan öğrendi. Hem de hukukla, nizamla değil. Laleli de bavul ticaretiyle. Türkiye, 2. Laleli dönemini yeniden başlatabilir. Rusya, Türkiye'nin ikinci büyük ticaret ortağı, Türkiye ise Rusya'nın yedinci büyük ticaret ortağı konumunda, özellikle tarım alanında Rusya, 50 Milyar $ lık büyük bir pazar. Rusların ağır bürokrasi ve mafyavari uygulamaları yüzünden Türk şirketleri şikayetçi olsa da, bu konu taraflar arasında ele alınacaktır.Putin'in ziyareti öncesi Türk tarımının gelişmesi açısından da hayati önem taşıyor.
Enerji alanında, Akkuyu nükleer santrali ve Gazprom'dan daha fazla gaz talebi için çalışmaların hızlandırılması üzerinde durulacak. Özellikle inşaat lisansının başvuruları uluslararası organizasyonlar öncesi Türk tarafının talepleri arasında.Dünyada yaşanan gelişmeleri göz önünde bulundurduğumuzda. Rusya ve ABD arasında yaptırım ve ambargo olayları. ABD ve AB'nin bazı baskılarına rağmen Türkiye, Rusya'ya karşı yaptırım uygulamıyor.
Yazının başlığında olduğu gibi Rusya, Esed'ten mecburen vazgeçiyor. Ancak bu politika değişikliğine karşılık Türkiye'ye dolayısıyla da Cumhurbaşkanımız Erdoğan'a ne sunacak, onu da zaman gösterecek. Bu alış-verişten IŞİD, Esed, ABD, Suud ve İngiltere'nin hoşnut olmayacağı kesin. İran ise Rusya memnunsa bizde memnunuz durumunda.
